Μικρή αναφορά στο έργο της ζεύξης Ρίου – Αντιρρίου με τα πολλά παγκόσμια ρεκόρ στην 20η επέτειο της λειτουργίας της
του Χρήστου Ντάλα
Τα γεφύρια είναι σημαντικά έργα επειδή.... ενώνουν περιοχές, φέρνουν κοντά τους ανθρώπους και επηρεάζουν τη ζωή τους. Επιβλητικά έργα υψηλής τεχνικής στέκουν αγέρωχα πάνω από βάραθρα, ποτάμια και θάλασσες προκαλώντας θαυμασμό και δέος. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές φορές συνδέονται με μύθους, όπως για παράδειγμα του γεφυριού της Άρτας.
Αξίζει μια αναφορά σε κάποια γεφύρια που επηρέασαν και επηρεάζουν την περιοχή μας. Πρώτα η γέφυρα Τζαρή. Πρόκειται για το έργο που ένωσε τις δύο πλευρές του Αράχθου. Την απέναντι πλευρά την βλέπαμε, μπορούσαμε να φωνάξουμε και να μας ακούσουν, αλλά για να πάμε θέλαμε μια μέρα. Τώρα σε λιγότερο από μισή ώρα πίνουμε καφέ με τους φίλους μας απέναντι. Βρήκα μια καταχώρηση το 2002 λίγο μετά την κατασκευή που αναφέρεται στο ιστορικό της γέφυρας από τη διεκδίκηση του έργου το 1977 μέχρι την κατασκευή του.
Σε μια πρόσφατη καταχώρηση επίσης μικρό ιστορικό της γέφυρας της Άρτας σαν έργο μεγάλης σημασίας για την ιστορία και την οικονομική ζωή του τόπου. Με πολλούς θρύλους και πολλούς συμβολισμούς παγκοσμίως γνωστό έργο που ασχολήθηκε η λογοτεχνία και η λαογραφία.
Κάτι σαν τριλογία ένα άλλο έργο, η γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου που μπήκε στη ζωή μας κάνοντας τη μετάβαση στο κέντρο ταχύτερη και ασφαλέστερη. Έργο πρωτοποριακό με πολλά παγκόσμια ρεκόρ που τα εγκαίνια του έγιναν το 2004 λίγο πριν την Ολυμπιάδα και φέτος γιορτάζεται η 20 η επέτειος.
Στην επέτειο των 20 χρόνων γράφηκαν πολλά για την γενικότερη σημασία της γέφυρας Ρίου – Αντιρρίου, όνειρο του Χαρ. Τρικούπη, και το ρόλο της στην ανάπτυξη της χώρας. Η γέφυρα όμως έχει και μια συναρπαστική ιστορία στο καθαρά τεχνικό κομμάτι της. Μικρή αναφορά σ’ αυτό το τεχνικό κομμάτι της γέφυρας επιχειρείται σ’ αυτό το σημείωμα.
Μικρή περιγραφή της γέφυρας
Η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου είναι η μεγαλύτερη σε μήκος καλωδιωτή γέφυρα πολλαπλών ανοιγμάτων στον κόσμο με συνεχές και πλήρως αναρτημένο κατάστρωμα.
Αποτελείται από τις εξής κατασκευές:
Την κύρια γέφυρα, δηλαδή μια καλωδιωτή γέφυρα πολλαπλών ανοιγμάτων συνολικού μήκους 2.252 μ. με τρία μεσαία ανοίγματα των 560μ. και δύο ακρινά των 286μ.
Δύο γέφυρες πρόσβασης κλασικής κατασκευής μήκους 392μ. στην πλευρά του Ρίου και 239μ. στην
πλευρά του Αντιρρίου.
Το κατάστρωμα έχει πλάτος 27,2μ. με δύο λωρίδες κυκλοφορίας, μία λωρίδα ασφαλείας και πεζοδρόμια σε κάθε κατεύθυνση. Η ανωδομή στηρίζεται σε τέσσερις πυλώνες, οι οποίοι πατάνε σε βάθρα που θεμελιώνονται με κυκλικά πέδιλα διαμέτρου 90μ. σε βάθος 60-65μ.Τόσο η καλωδιωτή ανωδομή, όσο η διάμετρος των θεμελίων αποτελούν παγκόσμια ρεκόρ για γέφυρα.
Θυμήθηκα μια παρουσίαση που έγινε στα ελληνικά μελετητικά γραφεία από τον φορέα διαχείρισης της γέφυρας στον τόπο του έργου. Καταλάβαμε τότε τα ρεκόρ που κατέχει αυτή η κατασκευή και τις δυσκολίες που έπρεπε να νικήσει.
Η γαλλική εταιρεία που είχε την ευθύνη της μελέτης και κατασκευής του έργου συνεργάστηκε με όλους του εξειδικευμένους φορείς στον κόσμο. Κομμάτια της μελέτης έγιναν σε ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια της Αμερικής, της Ευρώπης και της Ιαπωνίας.
Από την προηγούμενη παρουσίαση αυτή και ότι μπόρεσα να ξαναπληροφορηθώ θα προσπαθήσω να
μεταφέρω κάποια εντυπωσιακά μέρη του έργου.
Πέδιλα 6,5 στρεμμάτων σε βάθος 65μ.
Τα πέδιλα καθενός από τα 4 βάθρα είναι κυκλικής διαμέτρου 90μ. Πώς κατασκευάζεται όμως αυτό το
θηριώδες πέδιλο σε τέτοιο βάθος; Σε μια ξηρή δεξαμενή δίπλα στη θάλασσα κατασκευάστηκε το πέδιλο σαν σε ένα εργοτάξιο στη στεριά. Κάτι σαν ένα μεγάλο κύπελο με κατάλληλα τοιχώματα από ειδικής ποιότητας μπετόν χωρισμένο σε 32 ακτινωτά διαμερίσματα. Πάνω στο ανοικτό κύπελο με τα διαμερίσματα χτίζεται ο κώνος ώστε να δημιουργηθεί ένα υπερμέγεθες κυκλικό πέδιλο διαμέτρου 90μ. και ύψους 25μ. Στη συνέχεια αφήνεται η θάλασσα να εισρεύσει μέσα στη δεξαμενή και το κούφιο πέδιλο με την βοήθεια της άνωσης επιπλέει. Το πλεούμενο αυτό ρυμουλκείται σαν ένα σκάφος ώστε να φθάσει στη θέση του και σταθεροποιείται στην ακριβή θέση με πρόσδεση σε διάφορα σκάφη γύρω του.
Στη συνέχεια χτίζεται η ανωδομή πάνω από το λαιμό και το πέδιλο βυθίζεται με το βάρος του και γεμίζοντας κάποια από τα διαμερίσματά του με νερό. Έτσι σιγά-σιγά χτίζεται το βάθρο και το πέδιλο κατεβαίνει ώστε να φθάσει στην επιφάνεια έδρασης. Η έδραση γίνεται σε ένα χαλαρό βυθό, ο οποίος εξυγιαίνεται με την έμπηξη κυκλικών μεταλλικών σωλήνων στο χαλαρό υλικό. Πάνω σε αυτή την επιφάνεια, στην οποία έχει εναποτεθεί στρώμα πολύ καλού αμμοχάλικου, ακουμπά το κυκλικό πέδιλο διαμέτρου 90μ. και επιφάνειας 6,5 στρεμμάτων, δηλαδή περίπου όσο ένα οικοδομικό τετράγωνο! Έτσι τα πέδιλα των 4 βάθρων γεννήθηκαν στη στεριά, ταξίδεψαν σαν πλεούμενα και στρογγυλοκάθισαν στο βυθό στα 60μ. βάθος!
Τα διαμερίσματα του πέδιλου μετά τη κατασκευή αδειάζουν και είναι επισκέψιμα μαζί με το κούφιο εσωτερικό μέρος του βάθρου για έλεγχο και συντήρηση.
Βάθρα και πυλώνες ύψους 230μ.
Ένας κώνος διαμέτρου από 38-26μ. πάνω από τον λαιμό του πέδιλου αποτελεί το κάτω μέρος καθενός από τα τέσσερα βάθρα. Στο πάνω μέρος κάθε βάθρου υπάρχει μια οκταγωνική δομή (κορμός) και μια ανεστραμμένη πυραμίδα ύψους 15μ. (κεφαλή) μέχρι κάτω από το κατάστρωμα της γέφυρας. Κάθε ένα από τα προηγούμενα βάθρα εγκάρσιας επιφάνειας πάνω από 1000 τετρ. μέτρα, που έχει το εσωτερικό του κούφιο με διαμερίσματα και ασανσέρ, μοιάζει με ένα μεγάλο ουρανοξύστη ύψους πάνω από 100μ. από τον λαιμό του πέδιλου μέχρι κάτω από το κατάστρωμα. Το βάθρο αυτό έχει υπολογιστεί για να μπορεί να αντέξει στην πρόσκρουση ενός μεγάλου τάνκερ.
Κάθε πυλώνας που πατά στο βάθρο αποτελείται από μία τετραγωνική βάση πλευράς 38μ. (βάση πυλώνα) και τέσσερα σκέλη από οπλισμένο σκυρόδεμα. Τα σκέλη αυτά διατομής 4Χ4 μ. ξεκινούν από τις τέσσερεις γωνίες της βάσης και ενώνονται στην κορυφή του πυλώνα προσφέροντας την απαραίτητη ακαμψία, ώστε να υπάρχει αντοχή σε ασύμμετρα φορτία λειτουργίας και σεισμικές δυνάμεις.
Η γέφυρα αναρτάται από την κορυφή του πυλώνα σε συνολικό ύψος 230μ. από τον λαιμό του πέδιλου.
Γέφυρα αιωρούμενη
Ολόκληρη η καλωδιωτή γέφυρα κρέμεται από τα καλώδια ανάρτησης στην κορυφή του πυλώνα χωρίς να ακουμπά στα βάθρα. Πρόκειται για ένα μοναδικό χαρακτηριστικό του συστήματος σαν να είναι πλήρως αναρτημένο και αποτελεί παγκόσμιο ρεκόρ. Αυτό δημιουργεί ένα αποτελεσματικό σύστημα μόνωσης που μειώνει σημαντικά τις σεισμικές δυνάμεις που ασκούνται στο κατάστρωμα και ταυτόχρονα εξασφαλίζει την απαιτούμενη ευκαμψία ώστε να παραλαμβάνονται οι πιθανές μετακινήσεις ρηγμάτων μεταξύ των γειτονικών βάθρων. Στην εγκάρσια διεύθυνση, το κατάστρωμα θα συμπεριφέρεται σαν εκκρεμές και οι πλευρικές του κινήσεις πρέπει να περιορίζονται. Αυτό επιτυγχάνεται με τη χρήση υδραυλικών αποσβεστήρων στους πυλώνες και στα μεταβατικά ακρόβαθρα στόχος των οποίων είναι να περιορίσουν τις σχετικές πλευρικές μετατοπίσεις μεταξύ του καταστρώματος και των πυλώνων απορροφώντας μεγάλο μέρος της ενέργειας που εισάγεται κατά τη διάρκεια σεισμικών γεγονότων. Επιπρόσθετα, το κατάστρωμα πρέπει να παραμένει σταθερό κατά τη διάρκεια πολύ ισχυρών ανέμων αποτρέποντας την άσκοπη καταπόνηση του συστήματος απόσβεσης. Για τον σκοπό αυτόν είναι συνδεδεμένα με κάθε πυλώνα μέσω μιας οριζόντιας μεταλλικής ράβδου (που ονομάζεται «αναστολέας εγκάρσιας στήριξης») η οποία «απελευθερώνει» το κατάστρωμα σε περίπτωση ισχυρού σεισμικού γεγονότος, επιτρέποντας έτσι στους αποσβεστήρες να ενεργοποιηθούν.
Μια γέφυρα που ενώνει το «τίποτα» με το «πουθενά»
Αυτό το κεφάλαιο ξεφεύγει από τον καθαρά τεχνικό χαρακτήρα του σημειώματος.
Μετά τα εγκαίνια γράφηκαν διάφορα πικρόχολα σχόλια κυρίως στην Ευρώπη. Περιείχαν τον προβληματισμό προς τι ένα τόσο δαπανηρό έργο; Τι θα αλλάξει στη χώρα εκτός από το όραμα του Χαρ. Τρικούπη; Θα συμβάλει στην οικονομία, πόσο θα αυξηθεί η παραγωγή του πάνω μέρους (Ήπειρος κτλ.), πόσες παραγωγικές μονάδες θα ιδρυθούν, πόσες θέσεις εργασίας θα προκύψουν; Είναι τόσο σημαντικό ώστε να δοθούν 800 εκατομμύρια για να πηγαίνουν κάποιοι στα χωριά (εγώ παράδειγμα) γρηγορότερα και πιο άνετα απ’ ότι με το φέρρυ μποτ;
Είκοσι χρόνια μετά το θέμα της ανάπτυξης είναι ζητούμενο για την περιοχή μας. Στην Άρτα, για παράδειγμα,
είναι ένα θέμα πόσος πλούτος παράχθηκε, πόσο αυξήθηκε η οικονομία, πόσο η παραγωγικότητα. Τα
στοιχεία είναι απογοητευτικά. Στην τελευταία απογραφή ο νομός μας έχει από τις μεγαλύτερες μειώσεις πληθυσμού. Η περιφερειακή ενότητα Άρτας (νομός Άρτας) από αυτές που, εξαιτίας μείωσης του πληθυσμού, ο αριθμός των βουλευτικών εδρών από 3 μειώθηκε σε 2. Η πόλη της Άρτας το μοναδικό αστικό κέντρο στην Ελλάδα με πτώση πληθυσμού!
Βεβαίως όλα τα προηγούμενα και η ανάπτυξη δεν είναι θέμα μόνο της εύκολης πρόσβασης στο κέντρο.
Αισθάνομαι όμως παρόλα αυτά ότι δεν αποστομώσαμε τα πικρόχολα σχόλια ότι «η γέφυρα ενώνει το τίποτα με το πουθενά».
Εικόνα 1 Γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου από την κατασκευή
Εικόνα 2 Πανοραμική άποψη της γέφυρας σήμερα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου