«Τα αυθεντικά των… oρέων» αφετηρία για περισσότερες δράσεις & συνεργασία

Με μεγάλη επιτυχία η Ημερίδα για την Ανάπτυξη των Καλλιεργειών & τον Τουρισμό στα Πιστιανά

Μια πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα με τίτλο "Τα αυθεντικά των... ορέων" πραγματοποιήθηκε στο....
παλιό Δημοτικό Σχολείο των Πιστιανών Άρτας την Παρασκευή 13 Οκτωβρίου. Η Ημερίδα διοργανώθηκε από τους Πολιτιστικούς Συλλόγους Πιστιανών και Ροδαυγής στο πλαίσιο της 9ης Γιορτής Κάστανου, υπό την αιγίδα του δήμου Αρταίων και έγινε πράξη χάρη και στην ευαισθητοποίηση, τον εθελοντισμό και το αίσθημα φιλοξενίας των κατοίκων και των δύο κοινοτήτων.

    Διακεκριμένοι επιστήμονες έδωσαν πρακτικές συμβουλές για την καλλιέργεια της καστανιάς - αλλά και τις ασθένειές και την αντιμετώπισή τους-, της αμπελουργίας, των αρωματικών φυτών, αλλά και του εναλλακτικού τουρισμού, που έχει σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης στην περιοχή. Την παρουσίαση έκανε ο συντοπίτης μας δημοσιογράφος Χρήστος Μέγας.

   Ειδικότερα, ο εντεταλμένος ερευνητής στον τομέα Δασικής εντομολογίας στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης του ΕΛΓΟ «Δήμητρα» & Επίκουρος καθηγητής του ΑΠΘ  Δημήτρης Αβτζής αναφέρθηκε στον νέο εχθρό της καστανιάς: τη σφήκα Dryocosmuskuriphilus, η οποία προσβάλλει τις περισσότερες ποικιλίες καστανιάς και εν προκειμένου  αυτές που απαντώνται στη  χώρα μας.  Όπως είπε, ακόμη δεν έχουν εντοπιστεί προσβεβλημένα δέντρα στην περιφέρεια της Ηπείρου, ωστόσο από το 2014 έως σήμερα έχουν εντοπιστεί στις παρακάτω περιοχές:Μηλιά Πιερίας (1^η εμφάνιση το 2014), Λαγκαδάς Θεσσαλονίκης, Αρναία Χαλκιδικής, Σκοτίνα Πιερίας, ΒελβενδόςΚοζάνης,  Αργύρια Φθιώτιδας, Κρίκελο Ευρυτανίας, Δοξάτο Δράμας, Α. Τρύφωνας Δράμας, Καταφύγιο Παγγαίου.

    Προέτρεψε όσους αντιληφθούν κάποια από τα συμπτώματα να ενημερώσουν αμέσως τις αρμόδιες αρχές (ΕΛΓΟ Δήμητρα, Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης Άρτα, ΑΠΘ) και συνέστησε ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή των φυτωρίων, γιατί κατά βάση η ασθένεια μεταφέρεται με τα  νεαρά φυτά.

Ποια όμως είναι τα συμπτώματα:

·        Οι κηκίδες έχουν χρώμα πράσινο ή ανοιχτόχρωμο κόκκινο και συνήθως εμφανίζονται στα μέσα Απριλίου σε νεαρούς βλαστούς (κόμποι από φύλλα).

·        Εμφανίζονται χωριστά ή κατά ομάδες-αναπτύσσονται σε νεαρά κλαδιά στους μίσχους ή στο κεντρικό νεύρο των φύλλων (φούσκωμα στα νεύρα των φύλλων).

·        Περιλαμβάνουν μέρη από νεαρά φύλλα, βλαστούς και μίσχους.

Τέλος, αναφέρθηκε στο Πρόγραμμα καταπολέμησης το οποίο  έχουν σχεδιάσει σε συνεργασία το Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών (Θεσσαλονίκη) και το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (Αθήνα) και αφορά στην εισαγωγή και απελευθέρωση ενός φυσικού εχθρού του εντόμου (Torymussinensis) στις περιοχές που εντοπίστηκε το Dryocosmuskuriphilus. Όπως είπε έχει ήδη υποβληθεί το Πρόγραμμα, εγκριθεί από το Πράσινο Ταμείο, και αναμένεται η συμβασιοποίησή του το 2018. Το Πρόγραμμα ωστόσο, αφορά έξι (6)  περιοχές οι οποίες είχαν προσβληθεί τη δεδομένη χρονική στιγμή που υποβλήθηκε και τώρα ζητούν την επέκτασή του. Στο σημείο αυτό ζήτησε και τη συνδρομή των περιφερειαρχών και δημάρχων ώστε να πιέσουν προς αυτή την κατεύθυνση την κεντρική διοίκηση.

   Ο γεωπόνος Οδυσσέας Δήμος μίλησε για την καλλιέργεια του αμπελιού και γενικότερα για τις δενδροκομικές καλλιέργειες στην ορεινή Άρτα.

Συνέστησε προσοχή στην επιλογή των ποικιλιών καστανιάς και καρυδιάς, οι οποίες όπως είπε, θα πρέπει να αποδεδειγμένα να ευδοκιμούν στην περιοχή, να είναι περισσότερες από μια για να γίνεται σταυροεπικονίαση, καθώς παίζει ρόλο στην ανάπτυξη του δέντρου, το μέγεθος του καρπού κ.ά.

   Με αφορμή τη φετινή ανομβρία υποστήριξε πως θα πρέπει να κατασκευαστούν λιμνοδεξαμενές , ομβριοδεξαμενές για άρδευση και για τις δεντροκαλλιέργειες για να μην εξαρτάται η παραγωγή από την βροχόπτωση.

Αναφέρθηκε εξάλλου στις ασθένειες της καστανιάς όπως το έλκος, τη μελάνωση  και το σκουλήκι, το οποίο όπως είπε αντιμετωπίζεται μόνο με ράντισμα στον ανθό.       Αντίστοιχα για τις καρυδιές, υποστήριξε ότι χωρίς ψεκασμούς δεν αντιμετωπίζεται το σκουλήκι, η βακτηρίωση και ανθράκωση.

   Σε ότι αφορά την απαγόρευση της ζαμπέλας (ιζαμπέλας) ισχυρίστηκε ότι το  ζήτημα είναι καθαρά εμπορικό. Η περιοχή μας, τόνισε, έχει ιδανικό κλίμα για την παραγωγή της, ενώ το φυτό δεν «σταχτώνει», ωστόσο είναι ευαίσθητο στον περονόσπορο. Για το τσίπουρο τόνισε ότι όσα λέγονται περί τύφλωσης κ.ά. είναι αστήριχτα και έφερε ως παράδειγμα τους γηραιότερους που έπιναν τόνους και δεν αρρώστησαν. Ιδανική είναι η περιοχή  επίσης, για τις ποικιλίες μαλαγουζιά και καμπερνέ, ενώ στην περιοχή ευδοκιμούν και οι λαδοελιές.

   Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Δήμου, στον υπερπληθυσμό των αγριογούρουνων και των ζαρκαδιών, τα οποία κάνουν μεγάλες καταστροφές στις καλλιέργειες και τα μικρά δέντρα, τονίζοντας ότι θα πρέπει να επιτραπεί το κυνήγι στη περιοχή όλο των χρόνο.

Για τις δυνατότητες αξιοποίησης Αρωματικών – Φαρμακευτικών φυτών στις ορεινές περιοχές του Ν. Άρτας μίλησε ο καθηγητής του Τμήματος Τεχνολόγων Γεωπόνων ΤΕΙ Ηπείρου κ. Γεώργιος Μάνος.

   Όπως υποστήριξε η  Ήπειρος χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά πλούσια και μοναδική βιοποικιλότητα, αφού στην περιοχή εντοπίζονται περισσότερα από 2600 είδη από τα 6.000 που φύονται στην Ελλάδα.

  Τα φαρμακευτικά και αρωματικά φυτά έχουν ικανοποιητικές αποδόσεις, ενώ υπάρχει η δυνατότητα εκμηχάνισης όλων των φάσεων της παραγωγής , η δυνατότητα για αύξηση των αποδόσεων κ.ά.

  Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στη ρίγανη, η οποία έχει απόδοση 2.000 κιλά ανά στρέμμα και το φασκόμηλο με 700 κιλά ανά στρέμμα.

Σε ότι αφορά στο τσάι του βουνού φύεται σε ορεινά πετρώδη εδάφη, πάνω από 500 μέτρα υψόμετρο και η διάρκεια καλλιέργειάς  του είναι 12 έτη, ενώ είναι ξηρική καλλιέργεια.

  Σε ότι αφορά τις νέες καλλιέργειες ιπποφαές και μύρτιλου, οι πειραματισμοί των φυτών στον κάμπο της Άρτας έδειξαν ότι δεν είχαν ιδιαίτερα καλή προσαρμογή στις συνθήκες της περιοχής, επισήμανε ο κ. Μάνος, σε αντίθεση με την αρώνια, την καλλιέργεια της οποίας παρακολουθούμε και πάει εξαιρετικά καλά.

  Σε ότι αφορά το πολλαπλασιαστικό υλικό που πρέπει να χρησιμοποιήσει ο νέος καλλιεργητής, ο κ. Μάνος συνέστησε να προτιμά τα μοσχεύματα για να είναι σίγουρος για την ποικιλία που έχει επιλέξει.

  Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε, τέλος, στο PH του εδάφους, το οποίο όπως είπε επηρεάζει την αφομοιοσιμότητα των θρεπρικών στοιχείων του εδάφους και συνέστησε να γίνονται εδαφολογικές μελέτες πριν προχωρήσουν σε φύτευση νέου είδους.

  Στις τεχνικές ανάδειξης τουριστικών πόρων για την τουριστική ανάπτυξη και προβολή των ορεινών και ημιορεινών περιοχών της Ελλάδας αναφέρθηκε ο Οικονομολόγος- σύμβουλος στρατηγικής  τουριστικής και περιφερειακής ανάπτυξης και εκπαίδευσης κ. Χρήστος Πετρέας.

  Ο κ. Πετρέας υποστήριξε ότι η περιοχή του Ξηροβουνίου προσφέρεται όχι για μαζικό, αλλά για τουρισμό ειδικών ενδιαφερόντων -εναλλακτικό τουρισμό, ο οποίος συνήθως είναι και πιο ποιοτικός τουρισμός.

Πρόκειται για τουρισμό τεσσάρων εποχών και αυτό είναι το ζητούμενο για την περιοχή του Ξηροβουνίου- Τζουμέρκων. Θα πρέπει όπως είπε, να αξιοποιηθούν οι οικισμοί, το φυσικό τοπίο και οι φυσικοί πόροι, η αγροτική παραγωγή, τα πολιτιστικά και θρησκευτικά μνημεία της περιοχής, η λίμνη Πουρναρίου, η καθαρή ατμόσφαιρά και οι φιλόξενοι κάτοικοι.

  Ερωτηθείς για το «Δρόμο του Κάστανου» υποστήριξε ότι μπορεί να αναδειχθεί σε θεματικό μονοπάτι,  να ζητηθεί ο χαρακτηρισμός των αιωνόβιων καστανιών ως μνημεία της φύσης και πρότεινε τον εκπαιδευτικό τουρισμό σε ομάδες φοιτητών και τον κυνηγητικό τουρισμό, με δεδομένο των υπερπληθυσμό των αγριογούρουνων και ζαρκαδιών.

  Να βάλλουν στον τρόπο ζωής τους σε «γραμμή παραγωγής» τουρισμού προέτρεψε τους παραβρισκόμενους ο δημοσιογράφος Χρήστος Μέγας, τονίζοντας χαρακτηριστικά  «Για μας, για την Ήπειρο, την Άρτα, τα Τζουμέρκα δεν πρόκειται για βιομηχανία. Δεν πρόκειται καν για τουρισμό. Πρόκειται για φιλοξενία περιηγητών. Άρα, κάνουμε χόμπι.  Κάνουμε αυτά που ξέρουμε… Σε αυτό το τοπίο «σαν ζωγραφιά» σήμερα παρατηρείται μια πρωτοφανής αναζωογόνηση. Όχι σαν επιχειρηματικότητα ή οικονομική δραστηριότητα της ανάγκης αλλά, συνειδητό τόλμημα… Επιλογής ζωής».

Επισήμανε μάλιστα, πως» το βασικό πρόβλημα της περιφέρειας, εν συνόλω και όχι μόνο στην Ήπειρο ή στα Τζουμέρκα, είναι η ακόμη καλύτερη γνώση της παράδοσης. Της τέχνης να φτιάχνεις ποιοτικά προϊόντα από φτωχές ή πεπερασμένες πρώτες ύλες. Αλλά, κυρίως, το πρόβλημα είναι οι καλές πρακτικές όσον αφορά την εξωστρέφεια, τις συνέργειες, την κοινή δράση. Το έλλειμμα στο να αθροίζουμε προϊόντα και δυνάμεις».

   Προέτρεψε τους συντοπίτες του «να συγκροτήσουμε ένα δίκτυο επικουρικών – συμπληρωματικών του οικογενειακού εισοδήματος- δραστηριοτήτων» και να διευρύνουν τις γνώσεις τους πέραν των παραδοσιακών τρόπων παραγωγής. Πρότεινε εξάλλου:

ν"να κινητοποιηθούμε και να μεταφέρουμε εδώ τις καλές πρακτικές άλλων συνεταιρισμών ή ομάδων παραγωγών", χαρακτηρίζοντας ως καλή αφορμή το συνέδριο της ομοσπονδίας αγροτουρισμού που θα γίνει στις 23 Οκτωβρίου 2017.

·        Να ορίσουμε πρεσβευτές των προϊόντων μας. Αυτό όμως προϋποθέτει συνένωση δυνάμεων. Κοινή παραγωγική μονάδα, ομογενοποίηση ποιοτικών στοιχείων-αναβάθμιση παραγωγικής ικανότητας.

·        Να επιχειρήσουμε να προωθήσουμε την «Ήπειρο-Οικολογική Ζώνη σε μετάβαση»…

·        Να επιδιώξουμε να διαθέσουμε  προϊόντα με delivery  στις πόλεις (κυρίως Αθήνα)

Καταλήγοντας, επισήμανε την ανάγκη σύστασης ενός κέντρου πληροφόρησης, όπου ο κάθε ένας που θέλει να δραστηριοποιηθεί στην περιοχή (γηγενής ή έποικος) να έχει ένα φάρο γνώσης και πληροφόρησης.

Η μηχανικός Χριστίνα Νικολακοπούλου- υπάλληλος του Δήμου Αρταίων αναφέρθηκε συνοπτικά στα προγράμματα ΕΣΠΑ του ΥπΑΑΤ ,που βρίσκονται σε εξέλιξη ή αναμένεται να προκηρυχθούν και κάλεσε μάλιστα τους ενδιαφερόμενους να επισκεφτούν το Γραφείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Επιχειρηματικότητας του Δήμου Αρταίων για να λάβουν εξατομικευμένη ενημέρωση.

Χαιρετισμούς απεύθυναν ο αντιπεριφερειάρχης Αρτας κ. Βασίλης Ψαθά, ο Δήμαρχος Αρταίων Χρήστος Τσιρογιάννης και φυσικά οι οικοδεσπότες -Πρόεδροι των δύο Πολιτιστικών Συλλόγων Πιστιανών και Ροδαυγής που είχαν την πρωτοβουλία της εκδήλωσης.

Με το πέρας της εκδήλωσης προσφέρθηκαν σε όλους σπιτικές πίτες και γλυκά που έφτιαξαν οι γυναίκες των Πιστιανών, καθώς και ψημένα κάστανα και τοπικό τσίπουρο.

Οι δράσεις συνεχίστηκαν και το Σάββατο 14 Οκτωβρίου. Μέλη των δύο Συλλόγων και πολλοί  επισκέπτες έδωσαν ραντεβού στο Δημοτικό Σχολείο των Πιστιανών και  έκαναν περίπατο στο «Δρόμο του κάστανου». Μία διαδρομή περίπου 3 χλμ από το συνοικισμό «Πλατάνια» Πιστιανών μέχρι την Πλατεία της Ροδαυγής κάτω από το ίσκιο των καστανιών και των πλατάνων που φύονται στην περιοχή, με ενδιάμεσους σταθμούς τις τοποθεσίες «Κουρή», «Σκάλα», «Παλαβοδίτσα», «Αγ. Γεώργιος» και «Παναγία» στα Πιστιανά. Εκεί τυς περίμενε η ιδιοκτήτρια της ταβέρνας Σοφία Γεωργίου, η οποία τους επιφύλαξε θερμή υποδοχή. Πρόσφερε τσάι του βουνού, καφέ, κάστανα, λουκούμια, τηγανίτες και τσίπουρο στους περιπατητές που κοντοστάθηκαν να ξεκουραστούν.

Οι επισκέπτες συνέχισαν τον περίπατό τους προς τον «Αϊ Γιάννη» και την «Αγ. Παρασκευή», όπου θαύμασαν τις αγιογραφίες του ναού και συνέχισαν την πορεία τους προς το Περδικάρι με τελικό σταθμό την Πλατεία της Ροδαυγής. Εκεί, ορισμένοι συμμετείχαν στις ετοιμασίες της 9ης Γιορτής Κάστανου & Τσίπουρου, σχίζοντας κάστανα, και τραγουδώντας παραδοσιακά τραγούδια, πίνοντας τσιπουράκια .

Οι εκδηλώσεις κορυφώθηκαν την Κυριακή με την 9^η Γιορτή Κάστανου & Τσίπουρου στην Πλατεία της Ροδαυγής.

Εν κατακλείδι, θα μου επιτρέψετε κι ένα σχόλιο. Η συνεργασία πάντοτε φέρνει καρπούς. Η κοινή πρωτοβουλία των δύο Πολιτιστικών Συλλόγων και ο εθελοντισμός των κατοίκων που βοήθησαν να πραγματοποιηθούν οι εκδηλώσεις, αυτό απέδειξε.  

Ευχής έργον θα ήταν να συνεχιστεί και να επεκταθεί και σε επίπεδο τοπικών κοινοτήτων, συνεργατικών επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, δήμου ή και νομού ακόμη. Έτσι θα έρθει η ανάπτυξη στον τόπο μας. Άλλωστε αυτά που μας ενώνουν είναι περισσότερα από τα λίγα και «μικρά» που μας χωρίζουν»!

Σοφία Αναγνωστάκη - Δημοσιογράφος